فروردین روز جمهوری اسلامی ایران در تاریخ انقلاب اسلامی ایران یک روز تاریخی و به یاد ماندنی است که بخشی از تاریخ پر افتخار نظام اسلامی را شامل می‌شود.

در روز ۱۲ فروردین روز جمهوری اسلامی ایران نوع نظام به عنوان جمهوری اسلامی توسط مردم با رای بالا انتخاب شد. نظامی که در آن دو رکن اساسی جمهوریت و اسلامیت هر دو با هم لحاظ می‌شود و حکومتی تاسیس می‌شود که سابقه تاریخی ندارد، حکومتی که از روی الگوی حکومت نبوی و علوی اقتباس شده است، حکومتی را که، ولی فقیهی مجتهد به دور از هوا و هوس زمام امور آن را بر عهده دارد. در روز پربرکت ۱۲ فروردین که روز جمهوری اسلامی ایران نامیده شده است، نظامی متولد شد که نور اسلام عزیز را، دگر باره، نه فقط در ایران، بلکه در سراسر جهان متجلّی ساخت.

شعار اصلی انقلاب، استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی بود که میلیون‌ها ایرانی آزاده و مسلمان در طول مبارزه‌ها در جای جای ایران اسلامی فریاد کشیده بودند. این شعارها، حکومتی را پایه ریزی می‌کرد که عدالت اسلامی، از هدف‌های والای آن بود. چه زیبا و خاطره انگیز است، عدد دوازده: شمار ماه‌های سال در نزد خدا ۱۲ ماه است؛ دوازده برگزیده خداوند، در میان بنی اسرائیل؛ دوازده چشمه که به فرمان خدا برای بنی اسرائیل در دوران سرگردانی از زمین جوشید؛ دوازده برج فلکی و آن گاه دوازده امام معصوم که درود خدا بر آنان باد.

دوازدهم بهمن نیز، روز فرود خمینی کبیر بر سرزمین نور است و اینک دوازدهمین روز از فروردین؛ روز جمهوری اسلامی ایران. ۱۲ فروردین روزتحقق آرمان‌های بلند مردم بود؛ مردمی که در راه انقلاب، زندان ها، تبعیدها، شکنجه ها، سختی‌ها و محرومیت‌های زیادی کشیدند و شهادت بهترین فرزندان خود را دیدند، بعد از پیروزی انقلاب، در یک همه پرسی تاریخی، برای تحقق آرمان‌های والای شهیدان، به استقرار جمهوری اسلامی، رأی دادند.

۱۲ فروردین روز جمهوری اسلامی ایران، یوم‌الله و روز احقاق حق و پیروزی دین بود؛ روزی که افسون ساحران جادوگر، و تلاش خناسان وسوسه گر باطل گشت؛ روزی که کشتی تلاش این ملت در ساحل استقرار و استقلال، لنگر انداخت؛ روزی که آتش افروخته شده از سوی جهان خواران نمرود سیرت، به باغستان پرثمر و پُرسود جمهوری اسلامی بدل گردید و صلای «بَردا و سلاما» شعله‌های ملتهب کینه توزی‌ها را به نفع حق و در خدمت خلیل زمان، خمینی بزرگ، فرو نشاند. روزی که سکه دقیانوس از رواج افتاد و نام حق بر همه جا سایه گستراند.

علت نامگذاری روز ۱۲ فروردین به عنوان روز جمهوری اسلامی چیست؟

بعد از ۲۲ بهمن و به پیروزی رسیدن انقلاب اسلامی ایران توسط مردم و به رهبری امام راحل روز ۱۲ فروردین روز جمهوری اسلامی ایران نوع حکومت ایران توسط خود مردم انتخاب شد و مهر تاییدی شد بر حرکت و جریان مردم در اوایل انقلاب، حکومتی که با قید جمهوریت مردم را و با قید اسلامیت نوع دین رایج و قانون حاکم بر آن حکومت را تبیین میکند و همین علت نامگذاری روز ۱۲ فروردین به عنوان روز جمهوری اسلامی ایران است؛ که همه و همه با انتخاب آگاهانه و آزادانه مردم و در پرتو فرمایشات پدرانه و ناصحانه امام راحل صورت گرفت. تا مردم ایران اسلامی در ۱۲ فروردین آن سال‌ها بگویند که ما بیدار و زنده و پویا و حماسه آفرینیم. روز ۱۲ فروردین در تقویم ایران روز جمهوری اسلامی نامگذاری شده و تعطیل رسمی است. در این روز نتایج همه‌پرسی نظام جمهوری اسلامی در ایران (رای آری 2/۹۸ درصد) اعلام شد.

بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران حضرت امام خمینی، در پیامی به ملت ایران، ۱۲ فروردین را روز عید نامیدند در قسمتی از این پیام آمده است «صبحگاه ۱۲ فروردین که روز نخستین حکومت الله است، از بزرگترین اعیاد مذهبی و ملی ماست. ملت ما باید این روز را عید بگیرند و زنده نگه دارند؛ روزی که کنگره‌های قصر ۲۵۰۰ ساله حکومت طاغوتی فرو ریخت و سلطه شیطانی برای همیشه رخت بر بست و حکومت مستضعفین که حکومت خداست به جای آن نشست.»

دوازده شهر شهادت را آذین بستیم، دوازده ستون برافراشتیم، به تعداد دوازده ماه سال، دوازده برجِ فلک، دوازده امام معصوم، دوازده نهر خون، دوازده شهر در هم کوبیده، دوازده ستون بر افراشتیم از نور، از آزادی، از پیکر شهیدان، از رایت شرف… بر شانه پرتوان ۱۲ فروردین، عرش جمهوری اسلامی را نهادیم، به سنگینی ۹۸.۲ درصد آرای این ملت.

به راستی که ۱۲ فروردین روز جمهوری اسلامی ایران، به زیبایی، توطئه‌های دشمنان را از میان برد و آنان را که حکومتِ جمهوری را بی اسلام می‌خواستند، به کناری افکند. این مردم بودند که در روز‌های دهم و یازدهم فروردین ۱۳۵۸ با حضوری آگاهانه و تصور نشدنی، در پای صندوق‌های رای، پیروزی انقلاب اسلامی را تحقق بخشیدند. ولی فقیه، بر اساس قانون الهی، ولایت امر و امامت اُمت را بر عهده می‌گیرد و علاوه بر تأمین زندگی مردم، مسؤول هدایت آنان نیز هست. بدین ترتیب، برای تحقق چنین امر بزرگی، باید رسما نظام مشخصی بر ایران حاکم می‌شد تا زمینه دستیابی به آن هدف‌های بزرگ را فراهم آورد. این گونه بود که ۱۲ فروردین پدید آمد و نظام پربرکت جمهوری اسلامی، بر کشور عزیز ما سایه افکند.

هدف پایانی در شعار‌های مردم، جمهوری اسلامی بود. کلمه «جمهور» به معنای توده مردم است و گنجانده شدن چنین کلمه‌ای برای نظامِ بعد از انقلاب، مردمی بودن آن را نشان می‌دهد و تأثیر رأی مردم را در سرنوشت خودشان، بیان می‌کند. واژه «اسلامی» نیز آن را از دیگر نظام‌های جمهوری جدا می‌نماید و بر حاکمیت ارزش‌های الهی و قرآنی بر اجزای نظام دلالت می‌کند.

تشکیل جمهوری اسلامی نه فقط اراده ملت را بر سرنوشت خود به اثبات رساند و برای آنان استقلال و آزادی را به ارمغان آورد، بلکه امید را در دل محرومان و مستضعفان جهان برافروخت که آنان نیز می‌توانند بعد از قرن‌ها رنج و درد، جلوه‌ای از وعده خداوند تبارک و تعالی را ببینند؛ همان وعده پیروزی مستضعفان بر مستکبران را، که کتاب وحی، آن را نوید می‌دهد.

مقام معظم رهبری حضور گسترده مردم در یوم اللّه ۱۲ فروردین و رأی قاطع آنان را رای اسلام و اندیشه‌های اسلامی برشمرده و می‌فرمایند: «مردم اسلام را می‌خواهند. این از روز اوّل گفته شد و در طول سال‌های متمادی نیز تجربه گردید. امروز هم واضح‌ترین حقیقت در نظام ما این است که آحاد و توده مردم از نظام حاکم بر کشور می‌خواهند که مسلمان باشد… و اسلام را در جامعه تحقق ببخشد. این حکومت و این نظام، با این نام در دنیا اعلام شد و تشکیل گردید. مردم هم رأی دادند، و نام جمهوری اسلامی را حاکی از اسلام دانستند لذا آرایشان را به نام جمهوری اسلامی در صندوق ریختند.»

اعلام حکومت جمهوری اسلامی ایران در ۱۲ فروردین، جوانه‌های اندیشه و عمل را در جامعه‌های جهان سوم و ملت‌های مستضعف جهان، رویاند و شکوفا کرد؛ آنان را که از الگو‌های غربی دل سرد و نومید شده بودند، به اندیشه و اراده‌ای نیرومند برای ساختن جامعه‌ای نو و اسلامی، مجهز کرد. مسلمانان ستم دیده و محروم جهان، دریافتند که با پشتوانه آموزه‌های دینی و اراده ملّی همانند ملّت ایران، می‌توانند بر مشکلات پیروز شوند و حکومتی مردمی و دلخواه، تشکیل دهند.

روز جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۵۸ نامگذاری شده است و پس از استقرار جمهوری اسلامی ایران در ۱۲ فروردین سال ۱۳۵۸، جنبش بیداری اسلامی در جهان بیش از پیش، شتاب گرفت و بسیاری از جوانان، دانشگاهیان، روحانیان و تحصیل کرد مسلمان، برای حل مشکلات مسلمانان، به اسلام توسّل جستند. این نهضت عظیم جهانی که با الهام از حرکت اسلامی امام خمینی ایجاد شد و رونق گرفت به تغذیه فکری پیاپی نیاز دارد. از مهم‌ترین منبع‌های آن، آثار و دیدگاه‌ها و نظریه‌های امام خمینی است که در دوراندیشی فکری و فرهنگی نهضت بیداری اسلامی معاصر، موثر خواهد افتاد. انقلاب اسلامی ایران، نظامی سیاسی، اجتماعی را پدید آورد که بر دیانت اسلام و بازگشت به سنت‌های پسندیده استوار است. این نظام که در ۱۲ فروردین ۵۸، رسمیت یافت، دغدغه‌ها و دلمشغولی‌های نخبگان جامعه را به دنبال داشت. آنان برای یافتن روش‌ها و پاسخ‌های در خور اسلامی و علمی، درباره پدیده‌ها و حادثه‌های جدید، از نظریه‌های امام خمینی الهام گرفتند و حکومتی پا بر جا و رخنه ناپذیر با پشتوانه مردمی نیرومند پدید آوردند و آن را الگوی ملت‌های جهان نشان دادند.

امام خمینی (ره) در پیام خود به مناسبت ۱۲ فروردین روز جمهوری اسلامی ایران از حضور مردم در این همه پرسی تشکر کرده و چنین فرمودند: «من به دنیا اعلام می‌کنم که در تاریخ ایران چنین رفراندومی سابقه ندارد که سرتاسر مملکت با شوق و شعف و عشق و علاقه به صندوق‌ها هجوم آورده و رأی مثبت خود را در آن ریخته و رژیم طاغوتی را برای همیشه در زباله دان تاریخ دفن کند. من از این هم بستگی بی مانند که جز مشتی ماجراجو و بی خبر از خدا، همه و همه به ندای آسمانی «و اعتصموا بحبل الله جمیعا» لبیک گفتند و با تقریبا اتفاق آرا، به جمهوری اسلامی رأی مثبت دادند و رشد سیاسی خود را به شرق و غرب ثابت کردند، تقدیر می‌کنم.»

استاد شهید مطهری واژه «جمهوری اسلامی» را چنین تفسیر می‌کنند: «مسئله جمهوری مربوط است به شکل حکومت؛ یعنی این که مردم حق دارند سرنوشت خود را خودشان در دست بگیرند و کلمه «اسلامی» محتوای این حکومت را بیان می‌کند. به این ترتیب، جمهوری اسلامی؛ یعنی حکومتی که شکل آن انتخاب رئیس حکومت، از سوی عامه مردم است و محتوای آن هم اسلامی است و با اصول و مقررات اسلام اداره می‌شود.»

۱۲ فروردین سال ۱۳۵۸ در تقویم رسمی ایران به عنوان روز جمهوری اسلامی ایران نامگذاری شده است و در روز جمهوری اسلامی ایران، مردم ایران به حکومت جمهوری اسلامی رای آری دادند.