روزهای ۱۲ تا ۱۷ربیع الاول را به عنوان هفته وحدت نامگذاری کرده اند، آرمانی بزرگ و قابل ستایش که در صورت تحقق پیامدها و نتایج مطلوبی را به دنبال خواهد داشت. منشأ این اقدام برپایه روایاتی است که در خصوص زادروز نبی مکرم اسلام(ص) مطرح شده و به سبب آن پیروان مذاهب اسلامی با اعتقاد به یکی از این ۲ روز با برپایی جشن و سرور و شادمانی، ارادت خود را به ساحت مقدس و متعالی پیامبر اعظم(ص) ابراز می دارند.
نامگذاری این ایام به عنوان هفته وحدت متضمن حکمت ها و نکاتی ظریف است که توجه و التفات به آنها برکات مضاعفی را در بهره مندی از میلاد دردانه هستی، نبی الرحمه و رحمه للعالمین، نصیب مسلمانان و جهان اسلام خواهد کرد. گرچه تحقیق و بررسی عالمانه و موشکافانه در شناسایی زادروز پیامبر اسلام(ص)، توسط مورخان و پژوهشگران در تاریخ اسلام ضروری و کاری بایسته است اما آنچه ضروری به نظر می رسد این است که پیامبر اسلام(ص) از همان آغاز خلقت چون خورشیدی تابان و به تعبیر قرآن کریم چراغ روشنگر تاریخ بشریت را منور به نور هدایت خود ساخته و با تولد آن مکرم خدای متعال اراده فرمود، مقام کرامت را به دست ایشان و با کتاب کریم خود تحقق بخشد.
نگاه هفته وحدت، نگاهی وحدت آفرین در همه مشترکات موجود در جهان اسلام و مسلمانان است، نگاهی که به تعبیر امام علی(ع) موجب می شود تا دست قدرت و توانای پروردگار در جمعیت و جماعت اسلام تجلی کند. نگاهی که اختلاف و تشتت و تک روی را در جهان اسلام و نقشه استکبارگران زمانه بر کاروان اسلام را معرفی می کند. در آنجا که امام علی(ع) فرمودند: «با اکثریت هم داستان شوید که دست خدا همراه جماعت است و از تفرقه بپرهیزید که موجب آفت است. آنکه از جمع مسلمانان به یک سو شود، بهره شیطان است، چنانکه گوسفند چون از گله دور ماند، نصیب گرگ بیابان است.»(۱)
در حقیقت هفته وحدت، هفته عزم و اراده در گام برداشتن به سوی بهترین است و لازمه باقی ماندن در این مقام تن دادن به فرمان «همچنانی که به تو دستور دادیم، در این راه ایستادگی کن، استقامت کن و صبر نشان بده. خود این ایستادگی کار دشواری است.» (۲)
همه ساله در ماه ربیع الاول به مناسبت میلاد آخرین فرستاده خدا و به ابتکار امام خمینی(ره) بنیانگذار جمهوری اسلامی، فاصله ۱۲ تا ۱۷ ربیع الاول در ایران و بسیاری از کشورهای اسلامی، هفته وحدت برگزار می شود تا مسلمان به جشن و سرور بپردازند. این گام مثبت از طرف امام راحل در جهت تقویت و استحکام وحدت امت اسلامی و ارایه الگو و نمونه عملی برای ما مسلمانان بود که در تمام مسایل عمده اختلافی بیندیشند و راه های وحدت و اتفاق را جست وجو کنند نه اینکه بکوشند تا نقاط اختلاف را از لابه لای کتاب ها و از گذشته تاریخ متلاطم که حاوی برخوردها و تضادها است، بیرون بکشند و هر مساله جزیی را بزرگ نمایی کنند زیرا که این راه امت اسلامی را متفرق تر و در برابر دشمنان ناتوان تر می کند. امام خمینی(ره) که از روز نخست پایه دعوت و نهضت خود را بر وحدت ملت ایران و امت اسلام بنا نهاد و همواره در پی یافتن راه های وحدت بود با این ابتکار به همگان درس داد تا ما از او تعلیم بگیریم.
جا دارد به بهانه هفته وحدت، همه امت اسلامی، هر یک به تناسب درک و معرفت خـود، ویـژگی‌های پیامبر اعظم (ص) را که در قرآن کریم و سنت قطعی آمده است، سرلوحه زندگی خود قرار دهند و جان‌های تشنه را سیراب سازند.
صاحب خُلق عظیم
عظمت روح، مقام معنوی و برجستگی‌های اخلاقی پیامبر رحمت و کـرامت بـه گونه‌ای بود که خدای متعال وی را چنین ستایش می‌کند: «به راستی که تو را خویی والا و اخلاقی سترگ است» (سوره قلم آیه۴) آری، پیامبری که برای مقصدی بزرگ برانگیخته شد، با بـرخورداری از خـلق بزرگ است که نیروی مقاومت در برابر تمام ناملایمات را دارا گشته و با هیچ مشکلی از انجام وظیفه شانه خالی نمی‌کند و از میدان ارشاد خلق بیرون نمی‌رود.(۳)
مگر نه آن است کـه امام خمینی(ره) می فرمایند: «بـزرگ‌ترین زحمت و سخت‌ترین رنج هادیان راه حق، معاشرت با جاهلان و دعوت بی‌خردان بوده و هست و از این جهت، این‌ها باید متصف بـه بـزرگ‌ترین اخـلاق حسنه باشند و باید قوه رفق و مدارا و حسن عشرت در آنها بـه طوری باشد که با تمام جهالت جاهلان و بی‌خردان، مقاومت کنند. (امام خمینی، شرح حدیث عقل و جهل، ص ۳۱۷ـ۳۱۶.)
وحدت در نگاه پیامبر(ص)
با تعمق و بررسی منابع اسلامی که در طول سده ها و اعصار توسط محدثین و رجال حدیثی فریقین در دسترس همگان قرار گرفته است، اتحاد و وحدت مسلمانان در آن از جایگاه رفیع و با عظمتی برخوردار است و رفتار و گفتار رسول مکرم اسلام(ص) و ائمه معصومین(ع) گواه بر این ادعاست. وحدت امت اسلامی از اصول و ارزش های مورد تاکید پیامبر خدا(ص) بوده است، از دیدگاه آن حضرت(ص) عزت و اقتدار همه جانبه مسلمانان در پرتو وحدت و همبستگی در برابر دشمنان مشترک است. ایشان وحدت امت اسلامی را از راهبردهای اقتدار امت اسلامی در همه دوران ها دانسته و برای تحقق آن تلاش فراوانی کرده اند، به گونه ای که شکوه جامعه اسلامی در عصر رسول خدا(ص) بازخورد راه کارهای ارایه شده آن بزرگوار بوده است. (۴) افزون بر گفتارهای آخرین پیامبر خدا ضرورت، اهمیت و فواید وحدت از سیره سیاسی، اجتماعی و فرهنگی پیامبر(ص) به دست می آید که آن حضرت(ص) بنیانگذار وحدت امت اسلامی در جامعه عربی آن زمان بوده است. از نخستین اقدامات رسول مکرم اسلام(ص) بعد از تشکیل حکومت اسلامی در مدینه به منظور تقویت بنیه آن ایجاد روحیه وحدت و یگانگی میان مسلمانان بود. بنابراین ایشان بعد از آن همه تلاش و کوششی که جهت استقرار پایه های حکومت اسلامی متحمل شدند، توانستند مردمان آن عصر را تحت لوای اسلام در آوردند. بنابراین پیامبر(ص) در این برهه از زمان با اجرای برنامه عقد اخوت و برادری میان مسلمانان برای تحقق این مهم اقدام کردند و هر مسلمانی با مسلمان دیگر پیمان برادری بستند و بدین ترتیب، بنیان اتحاد مستحکم شد. پیامبر(ص) اسوه کامل در همه ابعاد زندگی است و قران کریم نیز با تاکید بر این موضوع که «قطعا برای شما در پیروی از آنان سرمشقی نیکوست. آنچه را فرستاده به شما داد آن را بگیرید و از آن چه شما را بازداشت باز ایستید.» (سوره حشر/ آیه ۷)
گفتار، کردار، سیره و سـلوک آن حـضرت(ص)، آموزنده، راه‌گشا و هدایت‌گر است: «مسلما برای شما در زندگی رسول خدا سرمشق نیکویی بـود، بـرای آنها که امید به رحمت خدا و روز رستاخیز دارنـد و خـدا را بـسیار یـاد مـی‌کنند» (احـزاب/۲۱). پس بر همه حق جویان و عاقبت اندیشان است که در تمام امور از ایشان پیروی کنند و در سیرت به سیره وی در آیند و در حکمت، به قرآن و سنت آن حضرت درآویزند تا زنجیره وحدت امـت، گسسته نگردد و امت اسلامی، امت سرشار از شایستگی و فضیلت شود.(۵)
حضرت آیت الله خامنه ای مقام معظم رهبری در این باره فرمودند: «امروز روز اتحاد دنیای اسلام است. وجود مقدس نبی مکرم و رسول اعظم اسلام(ص) مهم‌ترین نقطه ایجاد وحدت است... . دنیای اسلامی می‌تواند در این نقطه به هـم پیـوند بخورد؛ ایـن‌جا، جایی است که عواطف همه مسلمان‌ها در آنجا متمرکز می‌شود؛ این، کانون عشق و محبت و دنیای اسلام است. مسوولان فرهنگی، نویسندگان و علما باید از طرح مسایل اختلاف‌آفرین و تفرقه‌افکن بپرهیزند. هم سنی و هم شیعه، همه باید روی این نقطه اتحاد تکیه کنند و توقع از علما و زبدگان و نخبگان سـیاسی است که اهمیت اتحاد مسلمانان را بفهمند و توطئه دشمنان را برای شکستن این اتحاد و همدلی بفهمند». (بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در سالروز میلاد پیامبر اعظم (ص) ۱۳۸۵.۱.۲۷)
وحدت جهان اسلام
جهان استکبار امروز علیه دیانت اسلام موضع واحد کینه توزانه ای اختیار کرده اند، به طوری که پی در پی با نشر اکاذیب و توهین به اسلام و خاندان پیامبر اکرم(ص) سعی در تفرقه افکنی میان مسمانان جهان دارند. در این برهه حساس، لزوم وحدت میان مسلمانان بیش از پیش احساس می شود و دولت های اسلامی نباید اجازه دهند، دشمنان اسلام با تفرقه افکنی، امت واحد اسلام را از همدیگر جدا و متفرق سازند. از این رو هفته وحدت فرصت مناسبی است تا با همدلی و وحدت کلمه توطئه های دشمنان را نقش بر آب کرد.(۶)
پی نوشت:
۱. خطبه ۱۲۷ نهج البلاغه، ترجمه دکتر شهیدی
۲. قران کریم/ هود/۱۱۲
۳. آیتی، محمدابراهیم، تاریخ پیامبر اسلام، تهران: دانشگاه تهران، چهارم
۴. پاینده، ابوالقاسم، نهج الفصاحه، تهران: نشر دنیای دانش، چهارم
۵. نوری، میرزا حسین، مستدرک الوسائل، قم: موسسه آل بیت لاحیا التراث، اول
۶. مجموعه رهنمودهای مقام معظم رهبری، کوثر ولایت، تهران: اداره سیاسی حوزه نمایندگی ولی فقیه در سپاه ، بی چا